Bu yazımızda aracını modifiye ettirmek isteyenler veya aracının zamanla azalan performansını eski haline getirmek için yapılması gerekenleri ve bu konularda yanlış bilinenleri tartışacağız.
Chip Tuning Nedir, Faydaları ve Zararları Nelerdir?
Araç modifiyesi denildiğinde hemen hemen herkesin ilk aklına gelen modifiye işlemlerinden birisi de chip tunning yaptırmaktır. Şimdi chip tunning yaptırmanın ne demek olduğuna bakalım.
Chip tunning işlemi aslında çok karışık bir işlemdir ancak basitçe ifade etmek gerekirse şu şekilde açıklayabiliriz: Her marka araç üretilirken, o aracın karşılaşabileceği her türlü yol ve sürüş şartları dikkate alınarak belirli testler yapılır. Motora kalitesiz yakıt veya kirli hava girmesinden tutun da yokuş çıkma performansına kadar birçok durumda araç motoru başta olmak üzere aracın bütün aksamlarının zarar görmeyeceği bir çalışma şekli testler sonucunda belirlenir. İşte chip tunning, bu testler sonucunda elde edilen ayarlamaların chip denilen parça içerisine kaydedilerek aracın zorlu koşullarda bile en uygun performansı ayarlayacak şekle getirilmesini öngörmektedir. Hatta araç aksamlarının zarar görme ihtimali olan durumlarda yine chip tunning devreye girerek araç aksamlarının zarar görmemesi veya bu zararı en az hasar ile atlatmasını sağlayacak şekilde chip yazımları düzenlenmektedir. Ayrıca araç üreticilerinin de bu konuda çok fazla para harcadıklarını da belirtelim. Çünkü araç fabrikaları müşterilerin en zorlu koşullarda bile araçlarından en büyük faydayı almalarını istemektedirler.
Ancak dediğimiz gibi, araç üreticileri aracın zarar görmemesi için çeşitli koşullarda aracın zarar görmeyecek bir çalışma şekline geçmesi için chip yazılımını araç performansını düşürecek şekilde de ayarlayabilirler.
Chip tunning denilen modifiye şekli ise; chip içerisindeki yazılımın değiştirilerek araç performansındaki otomatik olarak düşüşlerin ortadan kaldırılması ve araçtan maksimum faydanın alınmasını sağlar. Ancak tam da burada şunu söylemeden geçmeyelim ki bu durum performans açısından kulağa hoş gelse de kimi zaman araç güvenliğini tehlikeye atabileceği gibi kimi zaman da aracın motor aksamı başta olmak üzere çeşitli parçalarının zarar görmesine neden olabilir.
Chip tunning esasında bir performans arttırma işleminden ziyade, aracın dizginlenen performansının açığa çıkmasıdır da diyebiliriz.
Chip tunning işleminin bilinen en büyük yan etkisi, yeni yazılan chip yazılımının motor sıcaklığını doğru ölçememesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu yüzden motor yanabilir. Ayrıca araç beklenmedik anlarda beklenmedik tepkiler verebilir.
Chip tunning kesinlikle bu işi bilen kimseler tarafından yapılmalıdır. Aksi halde hiç te istenmeyen durumlar ortaya çıkabilmektedir.
Chip Tunning ile Ne Kadar Performans Artışı Olur?
Benzinli motorlar ile turbo aksamı bulunan dizel araçlarda yaklaşık olarak % 35’e varan performans artışı sağlanabilir. Ancak çoğunlukla bu performans artışı yüksek seviyede devir sayılarında görülür.
Chip Tuning İşlemi Nasıl Yapılır?
Araç içerisindeki chip 3 ana kısma ayrılır. İlk kısım araç üzerindeki çeşitli sensörlerin aldığı bilgileri işlenmek ve yorumlanmak üzere chip yapısına gönderen kısımdır. İkinci yapı ise ECU da denilen (Electronic Control System) ve asıl görevi gelen bu bilgileri yorumlayarak en iyi performans ve araç aksamlarının en az zarar göreceği şekilde komutlar göndermektir. Üçüncü kısım ise ECU içerisinden gelen yönergeleri aracın akşamlarına ileterek çeşitli akşamlara ulaştıran yapıdır.
ECU bölümünün ayarlamaları genellikle motora gönderilen benzin miktarı, turbo sistemi ile ilgili ayarlamalar, ateşleme sistemi ile ilgili ayarlamalar, devir azaltma (devir kesme) gibi ayarlamalar yapılır.
Bazı araç modellerinin içerisinde chip tunning yapılmasını önlemek için yeniden ayarlama yapılamayan bir chip aksamı bulunur. Eğer böyle araçlar için chip tunning yapılamayacağı anlaşılırsa, araç üzerinde olan chip çıkartılır ve yeni bir chip takılarak chip tunning yapılmış olur.
Garanti de bu durumdan etkilenir. Eğer bir araca chip tunning yapılmışsa, bu durum hemen belli olur ve araç garanti kapsamı dışında kalır çünkü fabrika ayarları ile oynamış demektir.
Emme Manifoldunu Değiştirmenin Araç Performansına Katkısı Olur mu?
Emme manifoldunun asıl görevi, motora temiz hava akışı sağlamaktır. Eğer emiş gücü yüksek emme manifoldları kullanılırsa, motor silindirlerindeki yanma odasına daha çok hava gireceğinden buradaki patlama gücü artar ve araç performansı da artar.
Egzoz Değişimi Araç Performansını Arttırır mı?
Tek başına egzoz değiştirmek araç performansını çok az bir miktar arttırabilir ancak bu durum çok ta kayda değer değildir. Eğer aracın diğer birçok aksamına modifiye yapılırsa ve bunlarla birlikte araca uygun bir egzoz modifiyesi de yapılırsa aracın performansında gözle görülür bir artış sağlanır. Egzoz modifiyesi kendisini daha çok hissettirir.
Hava Filtresinin Değişimi Motor Performansına Olumlu Katkı Sağlar mı?
Hava filtresinin araçtaki görevi sadece motora giren havanın temizlenmesidir. Bu yüzden kirli hava filtreleri motor performansını düşürür. Ancak kirlenmiş hava filtreleri değiştirilirse motor performansı eski haline geri döner, fazladan bir performans artışı olmaz.
Katalitik Konvertörünün Değiştirilmesi Motor Performansına Olumlu Katkı Sağlar mı?
Katalitik konvertörünün görevi egzozdan çıkan dumanın temizlenmesidir. Bu yüzden katalitik konvertörünün değiştirilmesi veya çıkarılması motora fazladan bir performans sağlamaz. Tıpkı hava filtresinde olduğu gibi, kirlenmiş bir katalitik konvertörünü değiştirmek motorun azalan performansını eski haline getirir.
Aracın Fren Mesafesini Kısaltmak Mümkün müdür?
Bu işin ehli ustaların yapabileceği şekilde; sağlam bir fren balatası kullanılırsa ayrıca daha büyükçe bir kaliper ve daha büyük boyutlu fren diskleri kullanmak fren mesafesini kısaltacaktır.
Jantları Değiştirmek Araç Performansını Arttırır mı?
Normal araçlarda çok hissedilmese de spor arabalarda jantların büyütülmesi yol tutuşu ve lastik performansını arttırmaktadır. Aracın ivmelenmesine de katkı sağlar. Bunun yanı sıra fazla kanallı jant kullanmak fren disklerinin soğumasına yardımcı olur ve böylece fren performansı artar.
Amortisörleri Tamamen Kaldırmak veya Kesmek Araç Performansını Arttırır mı?
Bu durumu şöyle açıklayalım. Aracın kendisine uygun bir şekilde üretilmiş ve yere daha yakın amortisörler kullanmak performansı arttırır. Ancak bu durum yanlış algılamalara da yol açmakta ve aracın kendisine hiç te uygun olmayan amortisörlerle araç zemine daha çok yaklaştırılmaktadır. Hatta eğer aracın amortisörleri kesilirse, araç fabrikada test aşamasındayken amortisörlere bağlı olarak geliştirilen tüm hesapların boşa gitmesine bile sebep olabilir.
Şunu da belirtmekte fayda vardır ki araca uyun kısa amorsitörler kullanmak ta belirli bir seviyede kısaltma ile performans arttırır. Belirli bir seviyeden daha fazla uzunlukta aracı yere yaklaştırmak performans arttırmaz.
Spoyler Kullanmak Yol Tutuşuna Katkı Sağlar mı?
Spoyler kullanmak yol tutuşuna büyük katkı sağlar ancak spoylerler hava basıncına bağlı olarak çalışmaktadırlar. Bu yüzden spoylerin yol tutucu etkisi ancak saatte 100 km hızdan sonra hissedilir.
Aracın Kaputunu Değiştirmek Performansı Arttırır mı?
Eğer motor düzeninin daha fazla hava almasını sağlayacak şekilde bir kaput takılırsa motora daha fazla temiz ve soğk hava gireceğinden motor performansı artacaktır.